Wat is het bodemvoedselweb?
Het bodemvoedselweb is een ondergronds ecosysteem dat grotendeels onzichtbaar is voor het blote oog. Ontelbare micro-organismen werken hier innig samen, waarbij elk organisme zijn essentiële en unieke rol vervult. Planten sturen dit ecosysteem aan door specifieke stofjes van het fotosyntheseproces aan de bodem af te geven. Via een symbiotisch samenspel tussen plant, bacteriën, schimmels, protozoa, aaltjes en geleedpotigen, krijgt de plant alle stoffen aangereikt die zij niet uit het fotosyntheseproces kan verkrijgen.
De bodemgesteldheid wordt bepaald door deze symbiose van plant en aanwezige micro-organismen, de bodemchemie (de chemische samenstelling van de bodem) is hier grotendeels een gevolg van. Een microscopische analyse van het bodemvoedselweb geeft daarmee een daadwerkelijke inkijk in de staat en capaciteit van een bodem.
Een compleet bodemvoedselweb vertegenwoordigt alle elementen van een gezonde en productieve bodem: vruchtbaarheid, goede structuur, infiltratiecapaciteit, waterberging, koolstofopslag, onderdrukking van ziektes- en plagen.
Het bodemvoedselweb wordt beschadigd door overmatig gebruik van (kunst)meststoffen, grondbewerking en gif. Gangbare landbouw heeft daarom desastreuze gevolgen voor het bodemvoedselweb.
Het successiestadium
Het bodemvoedselweb toont het successiestadium van een gebied. Aan de bodemsamenstelling zie je terug in welke fase de samenstelling van soorten in een ecosysteem zich bevindt. Je kunt een landbouwbodem ook zien als een ecosysteem. In een pioniersstadium is er sprake van een hoge biomassa aan bacteriën en vrij weinig schimmel. Naarmate de bodem zich ontwikkelt, zal deze verhouding gelijker worden tot een climax waarin schimmels dominant zijn. Hoe verder in de successie, hoe meer complexiteit en diversiteit aan micro-organismen.
Deze verhouding tussen bacteriën en schimmels heeft een cruciaal effect op de bodemchemie, waarbij elke plantensoort haar eigen optimum heeft. Bomen en struiken geven de voorkeur aan een schimmel-dominante bodem, de meeste landbouwgewassen gedijen het beste bij een balans tussen schimmels en bacteriën. In een bodem zonder bodemvoedselweb zullen bacteriën dominant zijn en tieren onkruiden welig, omdat dit vroeg-successie planten zijn.
De staat van het bodemvoedselweb hangt dus direct samen met de veerkracht en productiviteit van het ecosysteem. De verhouding tussen schimmels en bacteriën is een goede indicator voor de staat van de bodem en de mogelijkheden voor verbetering.